Minyaka yonke, i-United Nations Sustainable Development Solutions Network ishicilela i-World Happiness Report (WHR), elinganisa amazwe ngendlela abantu bawo abazizwa ngayo.
Izinga licabangela izici ezihlukahlukene njenge-GDP ngomuntu ngamunye, ukwesekwa komphakathi, iminyaka yokuphila enempilo, inkululeko yokwenza izinqumo zokuphila, ukupha kanye nombono wenkohlakalo. Injabulo ibalulekile ekukhuleni komnotho njengoba yenza abantu bakhiqize kakhudlwana emsebenzini.
Uhlelo lwakamuva kakhulu lwe-World Happiness Report, I-WHR 2022, isikhanyisela ngendlela ukwaneliseka kwabantu okuye kwashintsha ngayo phakathi nalolu bhubhane.
Kungani imali engenayo ingabalulekile kangako phakathi kwe-COVID-19?
I-WHR ikala imali engenayo njenge-GDP ngomuntu ngamunye ngokwamandla okuthenga. Ngokomlando, imali engenayo ibe yisici esisodwa esikhulu esinomthelela enjabulweni, ibalwa ingxenye eyodwa kwezintathu yengqikithi.
Ngo-2020, i-GDP yomuntu ngamunye yehla phakathi nobhubhane lwe-COVID-19 (coronavirus), yehla ngo-3.6% ngalowo nyaka kuphela, ngokusho kwezilinganiso ze-IBISWorld. Lokhu kuncipha kwaba nomthelela omubi enjabulweni emhlabeni wonke.

Kodwa-ke, lo bhubhane unciphise umphumela wemali engenayo ekwanelisekeni kwempilo ngenkathi ukhulisa izinzuzo zokuba nomuntu ongathembela kuye ngezikhathi ezingaqinisekile. Ngakho, nakuba imali engenayo yehla, lokhu kwehla kwaba nomthelela omncane ekwanelisekeni kwempilo kunalokho obekulindelwe ngaphambilini.
Ngaphezu kwalokho, e-United States ngokukhethekile, amaphakheji okuvuselela ahlobene nobhubhane akhuphula imali engenayo etholakalayo yomuntu ngamunye, asusa imiphumela emibi ehlobene nemali engenayo ehlobene naleli gciwane.
Yikuphi ukwesekwa komphakathi okukhona?
Ukwesekwa komphakathi kukalwa njengesilinganiso sikazwelonke sombuzo othi, “Uma ubusenkingeni, ingabe unazo izihlobo noma abangani ongathembela kubo ukuthi bakusize noma nini lapho ubadinga, noma cha?”
Umthelela omningi wokusekelwa komphakathi uqondiswa ngethonya lawo emizweni eyakhayo, okubuye kwandise ukwaneliseka kwempilo. Idatha evela ku-World Happiness Report 2013 ibonisa ukuthi imiphumela yenjabulo yenkinga yezezimali yango-2007-08 yayiphansi emiphakathini enokusekelwa okuqinile komphakathi kanye namazinga amakhulu okuthembana.
Ukwesekwa komphakathi kuvame ukuba phezulu kakhulu emazweni amancane nafana kakhulu njengeFinland neNorway. Kodwa-ke, i-United States isalokhu iphezulu kulolu hlu, noma indawo yama-25 emazweni ayi-146. Ngesikhathi sodlame lwe-coronavirus ngo-2020, indima yokusekelwa kwezenhlalo yanda emhlabeni wonke, okubandakanya nomthelela wayo ekwanelisekeni kwempilo e-United States.

Ukuphila okunempilo kuye kwathinteka kanjani?
Umbiko ofanayo we-WHR 2022 nawo ulinganisela umphumela weminyaka yokuphila enempilo (HALE) ngesikhathi sokuzalwa, efana neminyaka yokuphila, kodwa futhi ucabangela isikhathi esichithwa lapho umuntu egula.
Emhlabeni jikelele, i-HALE inyuke cishe ngo-9.3% phakathi kuka-2000 no-2019, yafinyelela eminyakeni engama-63.7 ngo-2019, ngokusho kweWorld Health Organization (idatha yakamuva etholakalayo).
Amazwe anezinkomba zezempilo eziphakeme kakhulu atholakala ikakhulukazi eMpumalanga Asia naseNtshonalanga Yurophu. E-United States, i-HALE yehle ngo-0.5% phakathi kuka-2000 no-2019, yaba nomthelela omubi ekwanelisekeni kwempilo.
Umqedazwe we-coronavirus uphinde wehlisa isikhathi sokuphila okunempilo e-United States njengoba inani lezinsuku zokugula nokufa likhuphuka.
Yini manje?
I-WHR 2022 ikhombisa ukuthi ukuhlolwa kwempilo okujwayelekile emhlabeni jikelele kuye kwahlala kuqinile ngesikhathi sodlame. Nakuba ukwaneliseka kwempilo kwehlele kwabancane, kukhuphuke kulabo abadala kuno-60, kodwa ngoshintsho oluncane jikelele.
Lo bhubhane ubangele ukwanda kwamazinga okucindezeleka nokukhathazeka; nokho, kuphinde kwandise umusa, kube nesandla ekuhlolweni okuphakeme kwempilo yabanikezeli, abamukelayo, kanye nezibukeli.
Ukuqhubekela phambili, amathemba enjabulo azoncika ezintweni ezahlukahlukene, kufaka phakathi inkambo yesikhathi esizayo yalolu bhubhane kanye nezinga lokungqubuzana kwezempi.
Hlola I-IBISWorld's Industry Insider ukuze ufunde kabanzi mayelana neminye imiphumela yobhubhane lwe-coronavirus kweminye iminotho yomhlaba.
Umthombo ovela Ibisworld
Ulwazi olubekwe ngenhla luhlinzekwa yi-Ibisworld ngaphandle kwe-Cooig.com. I-Cooig.com ayenzi izethulo namawaranti mayelana nekhwalithi nokuthembeka komdayisi nemikhiqizo.