- In opdracht van CAN Europe uitgevoerd onderzoek naar het potentieel en de uitdagingen voor hernieuwbare energie in twee markten in de Westelijke Balkan
- Noord-Macedonië moet de steun voor prosumenten vergroten en tegelijkertijd een coherent beleid op lange termijn en economische steun voor hernieuwbare energiebronnen invoeren.
- Servië moet zijn subsidieprocedures voor prosumer PV-installaties vereenvoudigen en digitaal worden om de vertraging bij het afronden van grootschalige projecten te verkorten
Volgens Climate Action Network (CAN) Europe zijn het gebrek aan politieke wil, ingewikkelde administratieve processen en onvoldoende bestuurlijke planning binnen de energiesector de grootste belemmeringen voor de groei van hernieuwbare energiebronnen in Noord-Macedonië en Servië.
Deze beweringen worden gedaan in een studie met de titel Overcoming barriers for renewable energy deployment in the Western Balkans: The case of North Macedonia and Serbia.
In de studie die eclareon in opdracht van CAN Europe heeft uitgevoerd, worden de politieke, economische en regelgevende kaders in deze twee landen op de Westelijke Balkan geanalyseerd om de uitdagingen en kansen voor de groei van hernieuwbare energie in kaart te brengen.
NOORD-MACEDONIË
Het land is sterk afhankelijk van geïmporteerde elektriciteit en zijn steenkoolreserves. De op bruinkool gestookte REK Bitola is de grootste bron van binnenlandse elektriciteitsopwekkingscapaciteit in het land, die in 2027 moet worden uitgefaseerd.
Onder het huidige Nationale Energie- en Klimaatplan (NECP), dat nog moet worden bijgewerkt, streeft Noord-Macedonië ernaar om het aandeel hernieuwbare energiebronnen te laten groeien tot 38% in het bruto eindenergieverbruik. Daarnaast is het doel volgens de Energiestrategie (groen scenario 2040) om dit uit te breiden tot 45%, en stijgt het tot 49% in de Langetermijnstrategie voor Klimaatactie (2050).
De energiecrisis, die het gevolg was van de Russische agressie in Oekraïne, zorgde ervoor dat het land besloot om vast te houden aan zijn eigen thermische energiecentrales.
Toch verloopt de vooruitgang van hernieuwbare energietechnologieën vrij traag. Volgens het rapport bedroeg de totale geïnstalleerde zonne-PV-capaciteit van Noord-Macedonië eind september 2023 102.53 MW met 336 centrales, terwijl hier slechts 1 windenergiecentrale functioneert met een totaal van 36.8 MW.
De analisten noemen als barrières voor de groei van zonne-PV en windenergie in deze markt het gebrek aan een coherent beleid op lange termijn en economische steun voor hernieuwbare energieprojecten, en het gebrek aan beleidscohesie rond de impact van dergelijke faciliteiten. Fast tracking, hoewel wenselijk, kan leiden tot negatieve gevolgen voor het milieu.
Ook is er volgens de schrijvers onvoldoende steun voor prosumenten, energiebedrijven en kwetsbare burgers.
Om het aandeel hernieuwbare energie te vergroten, zijn ook beleidsafstemming en synergie tussen de inspanningen van de particuliere sector en de overheid nodig.
Aanbevelingen: De auteurs van de studie zijn van mening dat Noord-Macedonië zijn goed bestuur in de energiesector moet verbeteren door transparantie, verantwoording en toezicht op het monopolistische gedrag van dominante energiebedrijven met gevestigde belangen te waarborgen.
Het land moet ook voorwaarden scheppen voor de ontwikkeling van hernieuwbare energieprojecten. Er moet een zinvolle dialoog met lokale gemeenschappen worden gewaarborgd om ruimte te maken voor projecten op gevoelige locaties.
SERVIË
Servië, dat gedomineerd wordt door waterkracht en windenergie, boekt snelle vooruitgang met zijn prosumentensegment en neemt ook stevige stappen om grootschalige hernieuwbare energieprojecten te installeren (zie Servië wekt Chinese interesse voor hernieuwbare energie).
Het rapport verwelkomt het veilingplan voor hernieuwbare energie voor 3 jaar om 1.3 GW aan zonne- en windenergiecapaciteit toe te kennen tot maart 2025, waarbij de eerste veiling voor marktpremie openstond tot 1 augustus 14 (zie Wind & Solar Auction gelanceerd in Servië).
Het is de bedoeling dat er in Q1/2024 nog een veiling volgt voor 300 MW wind- en 100 MW zonne-energiecapaciteit, voegt het toe. Een andere veilingronde voor 300 MW wind- en 150 MW zonne-energie staat gepland voor Q1/2025. Daarnaast lanceerde het land ook een 1 GW AC zonne- en opslagtender waarvoor het het consortium van Hyundai Engineering, Hyundai ENG America en UGT Renewables selecteerde (zie Servië kiest winnaars van 1 GW zonne-energieveiling).
Ondanks deze positieve stappen, lijdt de Servische markt onder al te complexe en langdurige procedures die van invloed zijn op energiegemeenschappen, energiegevoelige burgers en subsidies voor prosumenten, zo wijst het rapport uit. Momenteel heeft het land ongeveer 60 MW aan geïnstalleerde zonne-energie op de grond en op het dak, schatten de schrijvers van het rapport, terwijl windenergie ongeveer 398 MW bedraagt.
Prosumers kunnen overtollige elektriciteit die door de zonnepanelen wordt gegenereerd niet verkopen. Subsidies bestaan op papier om energiearmoede te voorkomen, maar de schrijvers geloven dat in plaats van ongeveer 65% van de totale kosten, de limiet verhoogd moet worden naar ten minste 90%.
Aanbevelingen: Allereerst moet Servië zijn subsidieprocedures voor prosumer PV-installaties vereenvoudigen, samen met het vereenvoudigen van procedures voor de oprichting en netaansluiting van energiegemeenschappen. Het verplicht stellen van openbare entiteiten om zonnesystemen op daken te installeren voor hun elektriciteitsvoorziening en verwarming is een andere maatregel die door de schrijvers wordt aanbevolen.
Servië kan een einde maken aan de lange papierwinkel die grootschalige hernieuwbare energieprojecten vertraagt, door investeerders de mogelijkheid te bieden de kwaliteit van het net digitaal te inspecteren.
"Ons onderzoek laat zien dat er, hoewel er een dringende behoefte is aan hervorming, een enorm, onbenut potentieel ligt. Het overwinnen van barrières voor de inzet van RES is een gemakkelijk te realiseren kans, wat leidt tot efficiëntere, op hernieuwbare energie gebaseerde economieën en het bevorderen van nauwere banden met de EU voor de regio", aldus CAN Europe Director Chiara Martinelli.
Het volledige rapport is gratis te bekijken op CAN Europe's website.
Noord-Macedonië en Servië, samen met Albanië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro en Kosovo, hebben het potentieel om over te stappen op een schoon energiesysteem met hernieuwbare energiebronnen, waaronder 37.5 GW aan zonne-PV-capaciteit tot 2045, ondersteund door energieopslag, volgens een studie van Agora Energiewende. Het zal 15% goedkoper zijn dan het vervangen van de verouderde bruinkoolcentrales door nieuwe kolen of fossiel gas (zie Scope voor 37.5 GW zonne-PV tegen 2045 in de Westelijke Balkan).
Bron van Taiyang-nieuws
Disclaimer: De hierboven vermelde informatie wordt onafhankelijk van Cooig.com door Taiyang News verstrekt. Cooig.com geeft geen verklaringen en garanties met betrekking tot de kwaliteit en betrouwbaarheid van de verkoper en producten.
